Dolny Śląsk – 21 miejsc, które musisz odwiedzić

by Karol Lewandowski
Widok ze Szczelińca
Widok ze Szczelińca

Dolny Śląsk to jedno z najpiękniejszych województw w Polsce. Woj. dolnośląskie słynie z zamków i pałaców oraz z uroczych miasteczek z pięknymi starówkami, ale ten region ma do zaoferowania znacznie więcej. Znajdziecie tu Arkę Noego, krzywą wieżę, pełne egzotycznych ptaków stawy,
kaplicę udekorowaną ludzkimi czaszkami, tajemnicze podziemia, czy nawet wulkany.

W tym wpisie znajdziecie 21 miejsc, które trzeba odwiedzić podróżując po Dolnym Śląsku.
Dolny Śląsk idealnie nadaje się na podróż kamperem, kampervanem czy po prostu samochodem – dlatego przygotowaliśmy też dla Was mapę z propozycją 3-tygodniowej trasy samochodowej przez Dolny Śląsk.

Partnerem naszej podróży przez woj. dolnośląskie jest Otomoto.pl. Na ich stronie znajdziecie pojazdy i gadżety idealne na taką podróż – kampery, bagażniki na rowery i inne.

Darmowy PDF do pobrania!

Na końcu tego wpisu znajdziesz darmowy PDF ze skróconą wersją tego wpisu i 2 propozycjami gotowych tras po Dolnym Śląsku. Możesz go pobrać na telefon lub komputer albo wydrukować.

1. Kraina Wygasłych Wulkanów

Kraina Wygasłych Wulkanów to położony na zachodzie województwa dolnośląskiego region, który charakteryzuje się górami o stożkowym kształcie. Wyróżnia go niezwykła różnorodność skał wulkanicznych. Najwyższym wygasłym wulkanem jest góra Ostrzyca, nazywana śląską Fudżi. Na szczyt prowadzi dosyć stromy 40­-minutowy szlak po kamiennych schodach.
Na terenie Krainy Wygasłych Wulkanów występuje bardzo dużo skał bazaltowych, które tworzą imponujące formy skalne. Najsłynniejsze z nich to Organy Wielisławskie, ale my polecamy te mniej znane, a naszym zdaniem piękniej położone, Małe Organy Myśliborskie. Jest to bazaltowy czop wulkanu, zbudowany z niemal pionowych słupów z zakrzepłej lawy. Do startu szlaku prowadzi szutrowa droga, skąd czerwonym szlakiem w kwadrans dochodzi się do Organów.
Więcej o Krainie Wygasłych Wulkanów i jej geologii można się dowiedzieć w Sudec­kiej Zagrodzie Edukacyjnej i Geoparku Krainy Wygasłych Wulkanów.

Małe Organy Myśliborskie
Góra/wulkan Ostrzyca

2. Międzygórze

Międzygórze, nazywane Perłą Sudetów, to piękna wieś z zabudową w stylu norweskim i tyrolskim z XIX wieku. Niewielka wieś ma bardzo rozbudowaną bazę noclegową – w zabytkowych pensjonatach, willach i pokojach gościnnych jest ponad 1000 miejsc noclegowych.

Będąc w Międzygórzu warto pospacerować wśród drewnianych willi a także przejść się nowym deptakiem do pięknego wodospadu Wilczki. Ciekawą atrakcją jest Ogród Bajek.

W okolicy zaczynają się też piesze, rowerowe i narciarskie szlaki Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego.

3. Kawiarnia Biała Lokomotywa (Nowa Ruda)

Kawiarnia prowadzona przez niezwykłego pasjo­nata, Pana Leszka, który sprawia, że klienci czują się, jakby wpadali na kawę do ser­decznego przyjaciela. Kawa jest tu serwowana na setki sposobów, ale nie znajdziecie tu menu ­ – każdy napój jest dostosowywany do aktualnych potrzeb klienta. Wejście znajduje się przy stromych schodkach zaraz przy wiadukcie.

4. Zamek Czocha

Zamek Czocha to jeden z najpiękniej położonych i najbardziej tajemniczych zamków w Polsce. Twierdza położona jest nad Jeziorem Leśniańskim, skąd wypływa Kwisa. Wła­ściciele zamku zmieniali się przez wieki, ale łączyło ich zamiłowanie do dyskrecji. Do dzisiaj odnaleziono kilkanaście tajnych przejść, a w sumie jest ich ponoć ponad 40. Zgod­nie z planami w kilku miejscach są ukryte klatki schodowe, a pod zamkiem znajdują się dodatkowe piętra. Niestety z powodów formalnych dalsze poszukiwania w tym zabytko­wym obiekcie nie są na razie możliwe.

Wiele osób doszukuje się też w zamku licznych symboli masońskich, takich jak potrójnych schodów czy ukrytych wizerunków diabła.
W zamku powstało wiele filmów, m.in. serial Tajemnica twierdzy szyfrów czy polski Wiedźmin.

Od kilku lat zamek zamienia się też w polski Hogwart – przyjeżdżają tu miłośnicy Harry’ego Pottera z całego świata i na kilka dni przywdziewają stroje i przenoszą się do świata magii i czarodziejstwa.
Turyści mogą zwiedzić zamek z przewodnikiem, który opowie o zamkowych legendach i pokaże tajne przejścia. Znajdują się tu jeszcze Gabinet Osobliwości i Multimedialne Sale Tortur. Dostępne jest też nocne zwiedzanie.
W zamku działają kawiarnia, restauracja i hotel, który oferuje kilkadziesiąt pokoi – można przespać się nawet w Komnacie Książęcej.

5. Kompleks Riese

Na południu Dolnego Śląska znajduje się podziemne miasto, które kryje jedną z naj­większych tajemnic hitlerowców. Legendy mówią o ukrytym tam złotym pociągu, bursztynowej komnacie czy o tajnych laboratoriach.
Z Zamku Książ miały rozchodzić się wielokilometrowe podziemne tunele prowadzące do olbrzymich podziemnych „sal” różnego przeznaczenia. I tu pojawia się wiele hipotez. Hipotez, bo hitlerowcy nie zostawili żadnych dokumentów dotyczących tych planów. Pod­ ziemne obiekty, które do dziś odkryto, to: Książ, Walim­, Rzeczka, Jugowice Górne­, Jawor­nik, Włodarz, Głuszyca­, Osówka, Soboń, Sokolec, ­Gontowa, Wielka Sowa, Moszna. Według jednej z hipotez w kompleksie miały działać laboratoria pracujące nad stworzeniem bomby atomowej, której Hitler z pewnością nie zawahałby się użyć. Wydaje się to prawdopodobne, jeśli wziąć pod uwagę, że w Górach Sowich występują obfite złoża uranu, które Niemcy intensywnie wydobywali.

Do turystycznego zwiedzania zostały przygotowane jedynie trzy podziemne obiekty:

  • Kompleks Osówka. Bilety od 14 zł. Szczegóły www.osowka.pl.
  • Kompleks Rzeczka (Sztolnie Walimskie). Bilety od 12 zł. Szczegóły: www.sztolnie.pl.
  • Kompleks Włodarz. Bilety od 18 zł. Szczegóły: www.wlodarz.pl.
Kolorowe Jeziorka

6. Rudawski Park Krajobrazowy

Nazwa parku pochodzi od pasma górskiego Rudawy Janowickie, które przebiega przez ten park. Nie są to góry wysokie, ale wyróżniają je charakterystyczne porozrzucane wszędzie formy skalne. W tym parku jest wiele ciekawych miejsc, ale najbardziej po­lecamy dwa:

Starościńskie Skały
Grupa form skalnych znajdująca się na południu parku. Niektóre skałki mają ponad 20 m, a na jednej z nich znajduje się platforma widokowa. Poczuliśmy się tu, jakbyśmy przenieśli się do Australii. Miejsce bardzo wyjątkowe, w którym nie uświadczy się tłu­mów – my przez cały dzień nie spotkaliśmy tu nikogo.

Kolorowe Jeziorka
Położone w Rudawskim Parku Krajobrazowym cztery różnokolorowe jeziorka powsta­łe w starych wyrobiskach pokopalnianych. Cały szlak ma około 3 km, ale warto go przejść, bo widoki są niesamowite.

Starościńskie Skały
Kościół Pokoju. Zdjęcia za pozwoleniem Pani Przewodnik.
Kościół Pokoju. Zdjęcia za pozwoleniem Pani Przewodnik.

7. Świdnica

Jedno z najładniejszych miast na Dolnym Śląsku. Warto odwiedzić piękne Stare Miasto i wejść na nową wieżę ratuszową, z której rozpościera się widok na całe centrum. Na rynku znajdziecie kilka restauracji i kawiarenek oraz Muzeum Dawnego Kupiectwa. Obowiązkowym punktem wizyty w Świdnicy jest Kościół Pokoju pw. Świętej Trójcy – wpisany na listę UNESCO. Tę świątynię wzniesiono z drewna bez użycia gwoździ, co czyni ją największym drewnianym barokowym kościołem w Europie. Warto, bo bogato zdobione wnętrze i olbrzymie organy robią wrażenie. Okazjonalnie odbywają się tu też koncerty organowe. Niedaleko jest piękna gotycka katedra z ponad 100­-metrową wieżą. Świdnica jest bardzo dobrym miejscem wypadowym na wycieczki w Góry Sowie, do Zamku Książ czy do podziemnego kompleksu Riese.

Kościół Pokoju w Świdnicy
Świdnicki rynek
Schronisko na Szczelińcu
Schronisko na Szczelińcu

8. Park Narodowy Gór Stołowych

Pasmo górskie, które swoją nazwę zawdzięcza licznym poziomo ułożonym skałom, które są „płaskie jak stół”. Jest to przepiękny park narodowy z niesamowitymi forma­cjami skalnymi – to tu nakręcono kilka scen „Opowieści z Narnii”. Szczególnie polecamy skalne labirynty Błędnych Skał. W sezonie w labiryncie bywa tłoczno, dlatego warto wybrać się tu poza sezonem albo chociaż nie w weekend, żeby w pełni cieszyć się tym cudem natury. Warto wejść też na Szczeliniec Wielki, na którego szczycie znajduje się schronisko z tarasami widokowymi (polecamy wejście od północy – jest dosyć strome, ale mniej tłoczne. Polecamy szczególnie o zachodzie). A jeśli chcecie uniknąć weekendowych tłumów, to wybierzcie się np. na szlak do Skalnych Grzybów.

Schronisko na Szczelińcu
Błędne Skały
Kopalnia Złota Złoty Stok

9. Złoty Stok i polska kopalnia złota

Złoty Stok to niewielka miejscowość przy granicy z Czechami, ale pełna atrakcji, które wystarczą na kilka dni. Znajduje się tu zabytkowa Kopalnia Złota, którą można zwie­dzić z przewodnikiem. Można nie tylko przejść podziemną kopalnię i usłyszeć lokalne legendy, ale też zobaczyć 10­metrowy podziemny wodospad czy przejechać się wago­nikiem. Można się też udać na podziemny spływ łodzią albo odwiedzić średniowieczną osadę górniczą czy Labirynt Strachu. W pobliżu jest też park linowy z tyrolkami o łącz­nej długości dwóch kilometrów i wiele innych atrakcji.

Na nocleg (lub chociaż na obiad) polecamy znajdujący się na końcu zalesionego wą wozu magiczny pensjonat Złoty Jar. Pensjonat znajduje się w stuletniej zabytkowej willi, pośród lasów – przyjeżdżamy tu zawsze, gdy chcemy naładować baterie i odpocząć od cywilizacji.
Złoty Jar oferuje również doskonałą kuchnię – zjecie tu m.in. czarne pierogi czy genial­ny stek z dzika.

Więcej szczegółów:

Kopalnia Złota
Kopalnia Złota
Złoty Jar
Złoty Jar
Złoty Jar
Stawy Milickie

10. Stawy Milickie

Stawy Milickie, nazywane Krainą Karpia, to największy w Europie ośrodek hodowli tej ryby. W prawie 300 stawach żyją miliony ryb i ponad 270 gatunków ptaków – m.in. kormorany, żurawie, czaple i bieliki. Stawy i cała Dolina Baryczy to idealne tereny dla amatorów ornitologii – szczególnie polecamy wieżę widokową w Grabownicy, czatow­nię w Dyminach oraz spacer groblą na Stawie Słonecznym Górnym. Dolina Baryczy to też raj dla miłośników turystyki rowerowej – znajdziecie tu ponad 1000 km szlaków pieszych i rowerowych.
Warto odwiedzić też Centrum Edukacyjno ­Turystyczne Naturum, gdzie znajdziecie ścieżkę dydaktyczną, staw pokazowy i restaurację. Odbywają się tu też fotosafari, podczas których można wejść na zamknięty teren stawów.

Na noc polecamy Ptasią Osadę Joachimówka – są to nowoczesne domki położone na skraju lasu, tuż przy stawach, prowadzone przez pasjonatów.

http://ptasiaosada.com 

Będąc w okolicy, nie można nie spróbować lokalnych rybnych dań – poza karpiem polecamy suma w restauracji U Bartka.

Zobacz nasz film o Stawach Milickich: www.busemprzezswiat.pl/r/filmstawymilickie.

Stawy Milickie
Stawy Milickie
Stawy Milickie Ptasia Osada
Ptasia Osada Joachimówka Domki Stawy Milickie
duze pionowe

11. Arka Noego i Zamek Śląskich Legend

Pławna Dolna to niewielka wieś, którą upodobała sobie grupa artystyczna „Pławna 9”, założona przez lokalnego artystę, Dariusza Milińskiego. Podróżnych przy głównej drodze wita pomarańczowy zamek otoczony przepięknymi rzeźbami i drewniany gród z koniem trojańskim, a w głębi wsi znajduje się wielka Arka Noego.
Zamek Śląskich Legend to interaktywna wystawa złożona z ruchomych lalek natural­nej wielkości, które ożywają za pomocą linek. Lalki opowiadają scena po scenie lokalne legendy i historie związane z pradawnym karkonoskim Duchem Gór. Wnętrze zamku ma magiczny i dosyć mroczny klimat (w jednej z legend pojawia się np. jeździec bez głowy), dlatego polecamy odwiedzać je raczej ze starszymi dziećmi.
Obok stoją trzy drewniane budynki, w których organizowane są warsztaty litografii, ceramiki i kowalstwa. Po drugiej stronie znajdują się drewniany gród z koniem trojańskim oraz Cafe Miliński, gdzie przy filiżance kawy można zobaczyć obrazy Dariusza Milińskie­go. Pod kościołem na wzgórzu jest olbrzymia Arka Noego, w której urządzono wystawę różnych obiektów sakralnych.
Cały kompleks to miejsce dosyć specyficzne, pełne fantazji oraz pasji – kojarzyło się nam z atrakcjami, jakie napotkaliśmy w czasie podróży Drogą 66. W ostatnich latach Za­mek był dosyć zaniedbany, ale od niedawna ma nowego właściciela i przeszedł gruntowny remont.

12. Srebrna góra

Największa górska twierdza w Europie. Obiekt jest udo­ stępniony do zwiedzania z przewodnikiem, podczas którego można się dowiedzieć bardzo dużo na temat historii twierdzy. Tuż obok jest mała miejscowość Srebrna Góra, która jest niezwykle urokliwa i także warta odwiedzenia.

Bestseller 2021

Niesamowita Polska

Nasza nowa książka "Niesamowita Polska" już w sprzedaży! W naszych podróżach po Polsce szukamy miejsc nietypowych, rzadziej odwiedzanych przez turystów, i takich, za którymi kryje się jakaś ciekawa historia bądź tajemnica. W tym inspiracyjnym książko-albumie przedstawiamy 52 propozycje wycieczek – po jednej na każdy weekend w roku.

13. Krzywa Wieża (Ząbkowice Śląskie)

Osobliwa ciekawostka nazywana „Śląską Pizą”, odchylona o ponad 2 m wieża znajdujące się tuż przy rynku w Ząbkowicach Śląskich. Warto wpaść tu na krótki spacer i kawę (przy wieży znajduje się kawiarnia „Cafe pod Krzywą”).

Na szczyt wieży prowadzi 139 schodów (wejście płatne) a ze szczytu można podziwiać panoramę miasta i okolic.

Nie do końca wiadomo, dlaczego wieża jest krzywa. Jedna z hipotez mówi, że wieża była częścią zamku obronnego i wykrzywiła się po zburzeniu zamku. Prawdopodobnie miały też na to wpływ ruchy tektoniczne.

Inna hipoteza mówi, że wieża celowo została wybudowana w ten sposób, a mają o tym świadczyć odnalezione zapiski jednego z budowniczych.

 

Ciekawostka: Ząbkowice za czasów niemieckich nazywały się Frankenstein i to właśnie ponoć tą miejscowością zainspirowała się Mary Shelley tworząc Doktora Frankensteina. W 1606 roku wybuchła tu zaraza, a o jej wywołanie oskarżono miejscowych grabarzy, u których ponoć odnaleziono zakażone ludzkie szczątki.

Historię Frankensteina możecie poznać niedaleko Krzywej Wieży – w Izbie Pamiątek i Laboratorium Frankensteina.

Krzywa Wieża w Ząbkowicach Śląskich
Krzywa Wieża Ząbkowice
Wieża widokowa na Wieżycy Dobromierz

14. Wieża widokowa na Wieżycy (Dobromierz)

Ta zabytkowa wieża widokowa powstała w 1845 roku w setną rocznicę bitwy, w której król pruski Fryderyk II Wielki pokonał wojska austriacko-saksońskie.

W (niemieckich) czasach świetności miejsce to było tak popularnym celem wycieczek, że powstała tu nawet restauracja i sala balowa, a dookoła wieży stworzono piękne tereny spacerowe z ławkami.

Po wojnie zniszczono znajdujące się w wieży płaskorzeźby, restaurację i salę balową zburzono, żeby wykorzystać cegły do budowy innych obiektów, a park kompletnie zarósł. Dziś zostały tylko fundamenty restauracji i zarośnięte schody prowadzące do zdziczałego parku.

Wieża ma prywatnego właściciela, Pana Edwarda, który cegła po cegle próbuje ją odbudować. Nie łatwo tu trafić, bo dojazd prowadzi przez polną drogę i mały lasek (ze znakiem „Zakaz wjazdu”), ale Pan Edward udostępnił obiekt dla turystów, którzy mogą wejść na szczyt wieży i podziwiać widoki (widać je dopiero z najwyższego poziomu, bo niższe zasłaniają drzewa). Pan Edward nie sprzedaje biletów, ale można u niego za symboliczną złotówkę kupić jedną z pocztówek (i polecamy to zrobić, niekoniecznie za złotówkę 😉 ).

Na naszej mapce dokładnie zaznaczyliśmy gdzie znajduje się wieża i którędy tam wjechać.

Wieża widokowa na Wieżycy Dobromierz

15. Zalew Mietkowski

Miejsce idealne dla osób, które tak jak my lubią zajechać swoim autem czy kamperem nad wodę i odpocząć w cieniu drzew. I do tego z widokiem na Górę Ślężę!

Wybudowany w 1986 Zalew Mietkowski to największy zbiornik wodny w woj. dolnośląskim (ma prawie 10km2). Nad zbiornikiem znajduje się kilka plaż (np. plaża przy Ośrodku Sportów Wodnych w Borzygniewie), można tu też pospacerować po 3-km wale, popływać żaglówką, czy powędkować. Zalew jest też popularny wśród windsurferów i kitesurferów.

Nie brakuje tu też bardziej dzikich miejsc nad samą wodą, w które można wjechać samochodem czy kamperem.  Nasze ulubione zaznaczyliśmy na mapie.

16. Zagórze Śląskie

Niewielka miejscowość, która słynie z XIV-wiecznego zamku Grodno oraz Jeziora Bystrzyckiego. Warto przejść się tamą i kładką dla pieszych na Jeziorze Bystrzyckim, zjeść obiad w położonej nad wodą Fregacie i przespacerować do zamku Grodno.

Sokołowsko

17. Sokołowsko

Stare uzdrowisko, które na początku XX wieku było znane w całej Eu­ropie. Ponoć szwajcarskie Davos było wzorowane właśnie na Sokołowsku. Dziś mia­ sto jest mocno zrujnowane, ale warto wpaść tu na spacer i na genialną bezę w Kawia­rence Smaków.

Sokołowsko
Szczawno Zdrój

18. Szczawno Zdrój

Przepiękna uzdrowiskowa miejscowość, z pijalnią wód i parkiem zdrojowym.

Warto przyjechać tu na spacer po parku i miejskim deptaku, a także wypić kilka szklanek leczniczej wody w zabytkowych wnętrzach pijalni (wstęp 2,5 zł).

Na obiad polecamy znajdującą się na końcu deptaku restaurację Bohema – przepyszne jedzenie! W Szczawnie są 3 Bohemy – 2 bliżej parku to kawiarnie, najdalsza to restauracja i to właśnie w tej ostatniej zjecie obiad.

Wrocław Rynek napiękniejszy

19. Wrocław

Oczywiście zwiedzając Dolny Śląsk nie można pominąć jego stolicy, Wrocławia, który jest jednym z najładniejszych miast w Polsce.

Wrocław można zwiedzić śladem wrocławskich krasnali. Nawiązują one do działającego w latach 80. antykomunistycznego ruchu Pomarań­ czowej Alternatywy. Krasnale okazały się świetnym pomysłem na promocję miasta i bardzo szybko zaczęły przybywać kolejne – niektóre stawiane przez osoby prywatne czy właścicieli biznesów. Dziś jest ich kilkaset i co roku pojawia się kilkadziesiąt no­wych.

Poza rynkiem, czy Wyspą Słodową, polecamy Hydropolis, Stary Cmentarz Żydowski, Labirynt w Parku Brochowskim  i magiczne Kolorowe Podwórko.

Szczegółowo Wrocław opisaliśmy w osobnym wpisie:

  • Wrocław – 20 powodów, dla których warto tam pojechać
Kolorowe Podwórka na Nadodrzu
Wrocław labirynt
Wałbrzych zwiedzanie

20. Wałbrzych

Większość osób kojarzy Wałbrzych ze złotym pociągiem i położonym nieopodal Zam­kiem Książ, choć samo miasto ma dużo więcej do zaoferowania. Wałbrzych to jedno z niewielu polskich miast, któ­re nie ucierpiały w trakcie wojny, dlatego centrum jest świetnie zachowane. Znajdziecie tu wiele pięknych kamienic i uroczych uliczek. Polecamy zostawić auto na parkingu przy ul. Rycerskiej, a potem przejść się na rynek, pod ratusz i do parku Sobieskiego, w którym znajduje się ponoć jedyne w Polsce położone w środku miasta schronisko, Harcówka. Spacerując po parku, można poczuć się jak w lesie i dopiero stąd widać, jak malowniczo położony jest Wałbrzych i jak bardzo zielone jest to miasto.

Poza tym polecamy wizytę w Starej Kopalni, Muzeum Porcelany i na Nowym Mieście.

Wałbrzych szczegółowo opisaliśmy w osobnym wpisie:

  • Wałbrzych – 10 powodów, dla których warto tam pojechać
Zamek Książ Wałbrzych atrakcje
Wałbrzyski ratusz

21. Pałac Marianny Orańskiej w Kamieńcu Ząbkowickim

Neogotycki pałac z XIX wieku. Miejsce to kiedyś słynęło ze zrujnowanego wnętrza i sfory głodnych psów pilnujących wejścia, ale kilka lat temu rozpoczęła się rewitalizacja i dziś pałac wygląda zupełnie inaczej (z pałacu i parku wywieziono ponad 500 ton śmieci).

Warto tu przyjechać nie tylko na zwiedzanie pałacu ale też na spacer – przy pałacu znajduje się olbrzym park z trzema trasami – od 1,5 do 4 km.

Darmowy PDF do pobrania

Te wpisy też mogą Cię zainteresować

Nasze książki

Cześć! Witaj na naszym blogu

Nazywamy się Karol, Ola i Gaja Lewandowscy, pochodzimy ze Świdnicy oraz Kielc i jesteśmy blogerami, podróżnikami i autorami 8 książek. Od kilkunastu lat podróżujemy po świecie starym kolorowym busikiem. W sumie przejechaliśmy ponad 500.000 km i odwiedziliśmy już ponad 60 państw na 5 kontynentach. Na tym blogu znajdziesz relacje z naszych podróży i porady jak organizować własne wyjazdy.

@2022 – Supertramp Karol Lewandowski, Busem Przez Świat