Gruzja to przede wszystkim niesamowici, gościnni ludzie i wspaniała natura. Jest to kraj nieduży, ale bardzo zróżnicowany – od ośnieżonych gór, przez tropiki po półpustynie przypominające afrykańską sawannę. Wiele dróg jest w bardzo złym stanie więc warto wcześniej dobrze rozplanować swoją podróż, żeby wykorzystać ten czas optymalnie i zobaczyć jak najwięcej najpiękniejszych miejsc.
Dlatego przedstawiamy Wam naszą subiektywną listę 20 miejsc, które w Gruzji zobaczyć trzeba. Najpierw zobaczcie mapkę z zaznaczonymi wszystkimi miejscami – na niebiesko są nasze „must see”, a na czerwono miejsca, których nie odwiedziliśmy ale ponoć też są warte zobaczenia. Zaznaczona trasa to trasa jaką przejechaliśmy w 2016 roku – w sumie około 5.000 km.
Pod mapką znajdziecie listę miejsc, które według nas trzeba odwiedzić – w kolejności od lotniska w Kutaisi. Przy każdym miejscu kilka słów i współrzędne tego miejsca. Poza miejscami, które pojawiają się w przewodnikach, znajdziecie też kilka, które nie są atrakcjami turystycznymi ale trafiliśmy na nie przypadkiem i uważamy, że są warte uwagi. Podczas tego wyjazdu tworzyliśmy codziennego vloga – kilkuminutowe filmy z każdego dnia – dlatego przy niektórych miejscach znajdziecie też okienko z filmem z tego miejsca, na którym zawsze podajemy też kilka dodatkowych szczegółów, cen, porad itd.
Gruzja – najpiękniejsze miejsca i najlepsze atrakcje
Mapa jest interaktywna – klikając w większość punktów na mapie możecie zobaczyć zdjęcie z tego miejsca.
Poradnik “Jak zorganizować własną podróż do Gruzji?”
Z tą książką sam zorganizujesz podróż życia do Gruzji. Praktyczny poradnik z gotowymi planami podróży i zniżkami na rezerwacje.
Stworzyliśmy ten poradnik wspólnie z Martyną i Magdą, ekspertkami od Gruzji, które od lat tam mieszkają i pracują w branży turystycznej. Całą naszą wiedzę zebraliśmy w skondensowane kompendium w formie ponad 300-stronicowego poradnika, podzielonego na trzy części: Przed podróżą, w trakcie podróży i inspiracje.
Dzięki tej książce dowiesz się m.in.:
✅ Jak szukać tanich lotów i noclegów.
✅ O czym trzeba wiedzieć, wynajmując auto.
✅ Jak zaplanować budżet i jakie są realne koszty wyjazdu.
✅ Jakie przepisy trzeba znać i na co uważać.
✅ Jak zaplanować trasę, żeby poznać prawdziwą Gruzję (w książce znajdziesz gotowe plany podróży)
✅ Jak bezpiecznie i legalnie nocować na dziko.
✅ I wiele innych – w sumie ponad 300 stron samych konkretów!
KUP KSIĄŻKĘ
Tanie loty do Gruzji?
Najtańsze loty do Gruzji znajdziecie za pomocą tej wyszukiwarki >>
Porównuje ona ceny wszystkich linii lotniczych ze wszystkich lotnisk w Polsce do wszystkich lotnisk w Gruzji. Taniej nie będzie nigdzie. Przykładowe okazje:
Gruzja – Mestia
współrzędne: 43.037119, 42.690704
Miasteczko położone w Swanetii, słynące ze swoich wież obronnych, które stoją przy bardzo wielu prywatnych domach. Służyły one do obrony przed najeźdźcami, ale też przed sąsiadami, bo Swanowie są bardzo wybuchowi i waleczni. Mestia jest niewielką miejscowością ale działa tu bardzo dużo restauracji i guesthousów (czegoś w rodzaju agroturystyki). Z miasteczka roztacza się piękny widok na ośnieżone góry.
Lodowiec Chaaladi
współrzędne: 43.110976, 42.744777
Lodowiec położony niedaleko Mestii, treking pod jęzor lodowca zajmuje 1-2 h.
Nasz film z Mestii i trekingu na lodowiec:
Gruzja – Ushguli
współrzędne: 42.916427, 43.020562
W Gruzji jest wiele miejsc wyjątkowych. Jednym z takich miejsc jest najwyżej położona wioska w Gruzji i w całej Europie – Ushguli (2200 m n.p.m.).
A teraz uwaga – ciekawostka.
Wioska Ushguli leży w regionie zwanym Swanetia. Ludzie tego regionu, Swani, uważani są za najbardziej szalonych spośród wszystkich innych regionów w kraju. To właśnie tu żyli i wciąż żyją najbardziej waleczni ludzie Gruzji. Kiedyś Gruzję wciąż nękały kraje ościenne. Napadali ją a to Turcy, a to Sowieci, Azerowie czy inni. Spokojem ten kraj chyba nigdy długo się nie cieszył. A gdy już ktoś ich napadał, to właśnie wioska Ushguli była tym miejscem, które broniło się najlepiej, najwytrwalej.
Dziś wioska słynie z wież mieszkalno-obronnych. Na jej najniższych piętrach mieszkali ludzie ze zwierzętami, wszyscy w jednym pomieszczeniu. Ludzie spali na pryczach nad zwierzyną, bo tak było cieplej. Gdy ktoś napadał, mieszkańcy udawali się luźnymi drabinami na wyższe piętra wieży, wciągając drabiny do góry.
W okresie zimowym, przez ok. 6 miesięcy wioska Ushguli odcięta jest od świata. Dlatego jak ktoś chce dojechać do tej wioski, to tylko podczas wiosny i lata.
Podobno jest to bardzo turystyczne miejsce, my jednak tego nie doświadczyliśmy. W oddali widzieliśmy tylko jedną małą grupkę turystów. Bardzo polecamy
P.S. Zaraz za miasteczkiem znajduje się świetne miejsce na nocleg na dziko. Niedługo na blogu opublikujemy osobny wpis z naszymi miejscówkami na dzikie noclegi w Gruzji. Żeby go nie przegapić zapisz się do newslettera!
Zobacz nasz film z trasą do Ushguli:
Oraz nasz film z pięknych wschodem słońca w Ushguli:
The Mtskheta Church of Jvari
współrzędne: 41.837960, 44.733803
Klasztor położony na górze z pięknym widokiem.
Nasz film, na którym pokazany jest klasztor:
Gruzja – Kazbegi (Stepandcminda) i klasztor Cminda Sameba
współrzędne: 42.662559, 44.620535
Gruziński klasyk – klasztor Cminda Sameba w pobliżu miasta Stepancminda, znanego jako Kazbegi.
Pod klasztor zajechaliśmy konno. Łatwo nie było, zdecydowanie łatwiej podejść tam pieszo. Ale, że lubimy konie, a Gruzja i konie to super połączenie, to zdecydowaliśmy się na konie pod Kazbegi. Koszt takiej wycieczki 80 Lari, czyli jakieś 150zł.
Hmmm… trafiliśmy akurat na gruzińskie święto, więc pod samym klasztorem było mnóstwo mieszkańców Kazbegi i pobliskich wiosek + mnóstwo turystów = chaos i zamieszanie. Magii miejsca nie poczuliśmy, ale o magii i cudowności Gruzji jeszcze będzie nie raz
Gruzja, Kazbegi, fot. Magdalena Konik – www.migawkizpodrozy.com
Nasz film z Kazbegi:
Dolina Truso
wsp. 42.593546, 44.403604
Po przejechaniu Przełęczy Krzyżowej, zaledwie 30 km za słynnym „Kazbegi” zaczyna się region Khevi. To tutaj ukryty został kawałek raju na ziemi – Dolina Truso.
Ziemia ta od zarania dziejów przyciąga pasterzy wraz rodzinami, którzy wypasają tu zwierzynę w okresie letnim. Pokonują oni nawet kilkaset kilometrów, żeby na okres wiosenno-letni rozbić tu namioty i zbudować tymczasową przystań.
Na końcu doliny zatrzymuje wojsko. Dalej się już nie da pojechać. To właśnie tu Gruzja styka się z Rosją i Osetią Południową (tak, tą Osetią owianą wielką tajemnicą). Bazie wojskowej zdjęć nie wolno robić. Ale wolno wejść na Twierdzę Zakagori, która jest tuż obok bazy. Samochody zostawia się wojskowym, a samemu na piechotę. Warto mieć przy sobie cukierki Michałki – wojskowi bardzo je lubią 🙂
Jest to kolejne miejsce, które bardzo polecamy!
Nasz vlog z Doliny Truso:
Omalo
wsp. 42.371109, 45.631104
Żeby dojechać do Omalo trzeba przejechać przez przełęcz Abano. Ten przejazd jest przez wielu uważany za najtrudniejszą drogę w Gruzji. Przyjezdni przeważnie korzystają z usług gruzińskich „kierowców”. Przemierzają wtedy przełęcz z duszą na ramieniu, bo kierowcą może być w Gruzji każdy, kto tylko ma samochód.
My pokonaliśmy ją sami nierzadko wzbudzając na przełęczy sensację wśród miejscowych.
P.S. Blisko Omalo też jest świetne miejsce na nocleg na dziko – już wkrótce na blogu 😉
Zobacz nasz vlog z Omalo i Dartlo:
Dartlo
wsp. 42.438504, 45.580261
Jak już przejechaliśmy najcięższą drogę w Gruzji (Abano Pass) i przejechaliśmy na drugą stronę gór, tam raj swój zgotowali sobie pasterze. Istnieje tam kilka przepięknych wiosek, w których setki lat toczyło się inne życie.
Dziś nie za wiele tam życia, wioski przechodzą turystyczne metamorfozy, budują się hotele, restauracje. Niedługo zapanuje tam turystyczny chaos. Ale póki co byliśmy tam jedynymi turystami i fajnie było popatrzeć na zmiany, które tam zachodzą.
Zobacz nasz film z wschodem słońca nad Omalo:
Sighnaghi
wsp. 41.614325, 45.921346
Urocze miasteczko w samym centrum Kachetii – regionu słynącego z wina. W okolicy jest bardzo dużo winnic, do których warto wpaść na degustację. Jest to też świetny region żeby wziąć udział w tradycyjnego gruzińskiej uczcie, czyli suprze.
Zobacz jak wygląda typowa supra w Kachetii:
Waszlowani
wsp. administracji parku (tu trzeba załatwić pozwolenie): 41.462586, 46.103565
wsp. miejsca w którym nocowaliśmy na końcu parku (pierwsze zdjęcie jest zrobione 15 km przed tym miejscem ): 41.111784, 46.646073
Park położony jest w prawym, dolnym rogu Gruzji. Już tylko rzeka Alazani, która wije się przez park, oddziela Gruzję od Azerbejdżanu.
Teren parku mocno nam przypomina Afrykę, a raczej tak właśnie wyobrażamy sobie Afrykę. Żyje tam 135 gatunków ptaków, 30 gatunów gadów, 20 gatunków ryb, 4 gatunki płazów. Jest tam sporo węży, pająków rodem z Australii, żyją tam spore kolonie antylop (!) (I turę sprowadzonych antylop, Gruzini wystrzelili i zjedli) i tysiące drzew osuwających się z urwisk.
Na terenie parku jest kilka wojskowych kontroli. Żeby móc do parku wjechać, należy wcześniej w miejscowości Dedophlistskaro kupić pozwolenie na wyjazd – 5 Lari na osobę (jakieś 8zł). Rekomendują oni również wykupienie noclegów w bungalowach (ze względu na dużą ilość zwierzyny i uporczywych komarów) – 15 Lari na osobę (jakieś 25zł).
Park jest faktycznie… taki jak mówili. Przez 2 dni pobytu w parku, zrobiliśmy jakieś 200km, jadąc jakieś 10-12 godzin dziennie. Średnia prędkość wychodzi 10km/h. W samochodach jechali sami kierowcy, reszta pasażerów albo sprzątała kamienie, które przed chwilą się osunęły z urwiska i taranowały drogę, albo budowała mosty, żeby móc przejechać. Do tego niesamowity suchy gorąc, jak na pustyni. O oznaczeniach drogowych chyba tam jeszcze nie słyszeli. Bywały godziny, że jechaliśmy zupełnie stepową drogą, po suchej roślinności i nie wiedzieliśmy czy to droga czy już z niej zboczyliśmy. Bywały godziny, że jechaliśmy wąwozem po wyschniętej rzece, bo tereny obok były tak mocno zarośnięte długą, suchą trawą, że nie chcieliśmy się w nią pakować. Żadnych turystów, żadnych mieszkańców, żadnych ludzi, oprócz wojskowych raz na 100km 🙂 Generalnie wolna amerykanka. Byle przeżyć.
Czy polecamy? BARDZO polecamy, ale… tylko odważniejszym.
Nasz film z Waszlowani:
Udabno
wsp.: 41.500536, 45.378015
Tak jak Las Vegas w USA jest sztucznym tworem stworzonym dla pewnych celów, tak i miejscowość Udabno w Gruzji zostało kiedyś sztucznie stworzone.
Miasteczko Udabno stworzone zostało przez Związek Radziecki, w czasach, gdy jeszcze Gruzja była jego częścią. A zostało stworzone ze względu na bliskość do Azerbejdżanu, chciano pewnego rodzaju kontroli granicy, więc potrzebni byli ludzie. A, że Ci najbardziej waleczni Gruzini to górale z regionu Swanetia, to Związek Radziecki przesiedlił część górali ze Swanetii, na pustynne tereny Udabno.
I tak powstało miasto Udabno, samo słowo udabno to po gruzińsku/swanecku oznacza 'pustynia’. Słusznie i celnie.
Po rozpadzie Związku Radzieckiego, miasteczko zostało opuszczone przez sporą część społeczeństwa. Dziś spotyka się tam mnóstwo opuszczonych domów, które służą pozostałym mieszkańcom jako schowek na siano (z którego żyją miejscowi). Obecnie mieszka tam ok. 300 osób.
Wśród tych 300 osób jest polska para: Ania i Ksawery, którzy niewzruszeni nienajłatwiejszymi warunkami, wybudowali tam bar i hostel. I zamieszkali tam.
Oasis Club – tak nazwali to miejsce. Choć chyba bardziej pasowałaby nazwa „Oaza absurdu”. Przed barem zaparkowany koń. Bar z widokiem na… wielkie złote, spalone słońcem nic. A centrum miasteczka składa się z rozpadających domów zamieszkałych przez ludzi lub przez snopy siana. I dużo swiń.. bardzo dużo świń.
W tym miejscu, baterie ładują się szybciej niż gdzie indziej..
Nasz film z Udabno w technologii 360:
David-Garedża
wsp.: 41.447422, 45.376312
Na styku Gruzji z Azerbejdżanem, na półpustynnych stokach góry Garedża, dzieją się cuda.
W VI w. syryjski mnich Dawid zamieszkał w jaskini. Później zbudował tam monastyr – Lawra. Następnie jego dwóch uczniów zrobiło to samo. Więc monasytrów było już sztuk 3. Następnie w IX w. zaczęło przybywać tam coraz więcej mnichów, a ci, budowali tam kolejne monastyry. Na wiek XI-XIII przypada największy rozwój gospodarczy i kulturalny w Gruzji i wtedy również klasztory wykute w skałach powiększają się, pięknieją, zostają dopracowane. W skałach zostają wykute kanały i zbiorniki służące do gromadzenia wody. W XVII w. wojska perskie wybijają zakonników góry Garedża oraz podpalają unikalne manuskrypty i dzieła sztuki…
Dziś miejsce jest otwarte do turystycznego zwiedzania, choć my tam żadnych turystów nie spotkaliśmy. Dojście do monastyrów nie należy do najłatwiejszych. A w drodze powrotnej trochę się pogubiliśmy. Cały treking po tym miejscu zajął nam jakieś 4 godziny, większość czasu w upalnym słońcu i pod górę. Więc warto się do tego trekingu przygotować – zabrać nakrycie głowy, dużo wody i coś od wiatru.
Miejsce robi ogromne wrażenie – lite skały na wysokości, ściany prawie pionowe, a w nich jeden monastyr koło drugiego. Wszystkie w środku kolorowe, piękne. Oczami wyobraźni dokładnie widać jak to wszystko wyglądało 8 wieków temu. I widok z monasytrów na azerskie pustkowia. Miejsce niesamowitej ciszy i skupienia. Tylko wiatr…
Cena za wstęp: 0zł.
Tbilisi
wsp. łaźni: 41.687713, 44.811432
Stolica Gruzji, w której warto m.in. wjechać kolejką na wzgórze z twierdzą, żeby podziwiać panoramę miasta i skorzystać z łaźni siarkowych.
Nasz film z David-Garedża i Tbilisi:
Vardzia (Wardzia)
wsp. parkingu: 41.378789, 43.284904
Jest to miasto-klasztor wydrążony w skałach w XII wieku. W średniowieczu miejsce służyło do chowania się przed najazdami mongołów. Za czasów świetności znajdowało się tu 3 tysiące komnat umieszczonych na 13 piętrach – pomieszczenia te mieściły nawet do 60 tys. ludzi!
Dziś skalnej ściany, która zamykała kiedyś te dziury, które widzicie na zdjęciach, już nie ma. Ścianę zniszczyło trzęsienie ziemi w 1283 roku, które zniszczyło ok. 2/3 miasta, odkrywając jego komnaty oraz niszcząc kompletnie system nawodnień.
Dziś Wardzia stanowi obiekt turystyczny. Do zwiedzania udostępnionych jest 300 komnat.
Sporo turystów, często idzie się z prądem, ale naprawdę warto.
Cena za wejście 3 lari (ok. 5zł.)
Vanis Kvabebi
wsp. 41.382657, 43.307416
Mniejsze i mniej turystyczne skalne miasto niedaleko Wardzi.
Goderdzi
wsp.: 41.632578, 42.509923
Przełęcz Goderdzi 2025 m n.p.m. z wioską Goderdzi u szczytu. Miejsce absolutnie wyjątkowe, niebanalne. “Czas stanął tu w miejscu” to za mało. Bardziej trafne byłoby powiedzieć “czas zapomniał o istnieniu tego miejsca”.
Miejscowość ta leży w rejone Adżarii. W całej Adżarii wyznawcy islamu to ok. 40%, z czego 90 % żyje w górach, w takich wioskach jak właśnie ta na zdjęciach.
Ludzie tu mieszkający to pasterze, którzy przybywają tu ze zwierzyną na letni czas. Później jest tu zbyt zimno, a chaty są zbyt nieszczelne, więc na zimę schodzą niżej w doliny.
Batumi
wsp. parkingu koło deptaku przy plaży: 41.652356, 41.632585
Batumi – trzecie największe miasto w Gruzji, zaraz po Tbilisi i Kutaisi. Miasto niesamowitych, kłujących po oczach, kontrastów. Z jednej strony osiedla w stylu 'slams’, z drugiej strony kasyna, kawiarnie, restauracje udekorowane wszystkim co błyszczy.
Szalona architektura w stylu „architekt płakał jak projektował”, zupełnie odrealnione pomysły realizowane z niesamowitą lekkością bez cienia zawahania i to ich przekonanie o ekskluzywności tych pseudo ekskluzywnych miejsc. No po prostu pięknie!
Miasto trochę (tylko trochę) kojarzyło nam się z Las Vegas. Wszystko ma być przekoloryzowane, ma zwracać uwagę. Ma być pomalowane w kolorze złotym, choć pod spodem to zwykły plastik czy styropian.
Mimo kiczu i tandety, całe to miasto ma w sobie dużo uroku. Nas oczarowało!
P.S. W Batumi warto wpaść na rybny market, gdzie kucharz przyrządzi nam na miejscu rybę.
Ogrody botaniczne Batumi
wsp. 41.692557, 41.707679
Ogrody botaniczne położone na północ od Batumi z okazami z całego świata. Warto wpaść na spacer i koniecznie posiedzieć na plaży z widokiem na Batumi.
Kanion Gachedili (Martvili)
wsp. 42.457527, 42.377179
Malowniczy kanion niedaleko Kutaisi, w którym pływa się pontonami (krótko ale warto)
Kanion Okatse
wsp. 42.448061, 42.548691
Kolejny kanion, tym razem chodzi się po nim na kładce zawieszonej kilkaset metrów nad ziemią.
Jeżeli interesuje Cię podróż do Gruzji to koniecznie przeczytaj pozostałe nasze wpisy o tym kraju:
